فرش خشتی دزک

هنر فرش دستباف بررسی خواهد شد و نقوش قابهای فرش خشتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت،نقوش در قالیهای خشتی دارای تنوع زیادی است و بسته به سلیقة بافندگان نقوش خشتها تغییر میکند، ولی
به طور کلی موضوع متن این خشتها بیشتر نقوش گیاهی، درختی بوده و کمتر از پرندگان و چهارپایان استفاده
شده است.بافت نقشه های خشتی در قالی مناطقی چون تبریز، قم،بیرجند و چهارمحال و بختیاری معمول است. نقوش فرشها
به لحاظ موضوعی عبارت اند از هندسی، حیوانی و گیاهی.نقش ههای خشتی از قدیمیترین و اصیلترین طر حهای قالی
ایران به شمار م یروند

. الگو و پیشینة اینگونه تقسیمبندیو انتظام در فرش را میتوان به استناد قالی پازیریک، به
سپیده دمان تاریخ امپراطوری هخامنشی در ایران نسبت داد.همچنین بافت ای نگونه طرح در روستای دزک به
دوران قاجاریه و حتی اواخر دورة صفوی م یرسد.متاسفانه در این مورد تحقیقات اندکی صورت گرفته تنها پایا ن نامةرمضانعلی کرمانی با عنوان بررسی اصالت نقوش خشتی و قابی در قال یهای چهارمحال و بختیاری در دانشگاه هنراصفهان در دورة کارشناسی در این حوزه کار شده است کانال دزک نامه امید وار است که این هنر اصیل در روستای دزک همچون گذشته دوباره همه گیر شود طوری که با پا گذاشتن در هر خانه دوباره صدای کوبیدن کرکید بر قالی به گوش برسد،بررسی نقوش فر شهای خشتی
طر حهای خشتی از جمله طر حهای اصیل و مشهور فرش ایران است و تکرار نقوش مربع شکل یا شبیه به آن با رنگبندی نامنظم خشتها و گاه منظم شکل دهندة آن است.شکل مربع از دیرباز در بسیاری از هنرهای قدیم از جمله معماری، کاشیکاری، حجاری و فرش، نقش بسزایی داشته است. مربع نماد جسم است. این شکل چهارگوش از اجتماع چهار عنصر پدید آورندة ماده حکایت میکند بنای ساخته شده اعم از خشت و کاهگل یا سنگ لاشه و ملات را -تو -می نامند،شاید به همین دلیل
در بعضی از بافته هایشان مثل فرش توبرةی چوپان و جُل (کشاورزان و چوپانان دزک روی احشام می اندازند)
از نقشی به نام خشتی استفاده می کردند ((قاضیانی، ۱۳۷۶ ))
معنی توبره : اصطلاح دزکی که به معنی کیسه ای که مردم روستا ابزار کار و خوراک خود را در آن گذارند.

متن فرش به چهار قسمت تقسیم شده است که اکثراً نقوش آنها نیز گیاهی است. در حقیقت این پژوهش برپایة درصد
فراوانی نقوش به کاررفته در فر شهای مناطق چهارمحال و بختیاری و روستای دزک استوار است که در ذیل به توضیح نقش و
جدول فراوانی جهت مقایسة تطبیقی هریک از مناطق اشاره میشود.قابل ذکر است که رنگهای استفاده شده در این قالیها رنگ ثابت و گیاهی است از جمله گیاهان که استفاده می شود برگ گردو و رناس از پوست انار و گیاهی بنام نیل و زعفران می توان نام برد که در آینده به تفصیل مورد بررسی قرار خواهد گرفت

منبع:dezaki.ir